Tagarchief: feedback

Hoe om te gaan met feedback van een editor?

Geef een reactie

Als je de moed hebt opgebracht om een redacteur of editor naar jouw tekst te laten kijken, waar je al zo lang op hebt lopen werken, dan is het even slikken als jouw tekst terugkomt vol commentaren, doorgestreepte woorden en aanpassingen. Was je tekst zo slecht?

Nee hoor, helemaal niet. De redacteur of editor kijkt alleen met een frisse en kritische blik naar jouw tekst. Als het goed is heeft hij gevraagd naar wat jij met jouw tekst wil bereiken. Is het een informatiefolder voor kinderen, dan let hij o.a. op simpel taalgebruik. Wil je aan niet-medici uitleggen hoe een bepaald medicijn werkt, dan zal vakjargon moeten worden verwijderd. Wil je jouw bedrijf promoten in een folder? Dan controleert hij of de tekst wel activerend is. En bij een literair roman zal een redacteur het creatief gebruik van taal beoordelen, maar ook je verhaallijn controleren.

Ja, het is niet leuk, en soms ook een beetje schokkend om zoveel doorhalingen en opmerkingen in je document te zien.

Neem alleen niet alles blindelings over in de veronderstelling dat de editor het beter weet. Bekijk de feedback kritisch. Leer ervan als je ziet dat je vaak dezelfde soort fouten maakt qua grammatica of spelling. Zie je dat hij veel van jouw zinnen heeft herschreven? Bepaal dan of die schrijfstijl bij jou (of je bedrijf) past en onderzoek wat zijn zin anders maakt dan die van jou.

Elke schrijver schrijft namelijk anders. Daar waar de één veel bijzinnen gebruikt, heeft de ander een voorkeur voor korte zinnen waarin slechts één onderwerp wordt behandeld. De keuze daarvoor is mede afhankelijk van je doelgroep, maar ook van smaak. Aarzel dan ook niet om jouw editor te vragen naar zijn motivatie voor wijzigingen.

En als je editor wijst op inconsequent gebruik van namen, begrippen of woorden, loop dan ook zelf ter controle nog een keer het hele document door. Corrigeer niet alleen daar waar hij de melding heeft gemaakt.

Als je de opmerkingen allemaal hebt doorgenomen en wijzigingen in je tekst hebt aangebracht, lees dan de volledige tekst nog een keer door. Is het nog steeds jouw verhaal? Loopt de tekst nog steeds goed door of zijn er haperingen ontstaan? Het kan zijn dat door de correcties een tekstdeel is weggevallen, de tekst onduidelijk is geworden of dat de samenhang is verdwenen.

Onthoud dat jouw naam onder of boven de tekst komt te staan, dus jij moet tevreden zijn en niet de editor!

Ben jij benieuwd wat ik van jouw tekst vind? Stuur mij dan jouw document op. Ik maak dan in totaal één uur vrij voor een kort gesprek en geef ook mijn eerste (algemene) feedback. Interesse? Email mij via heleen.westerman@yahoo.com.

Woorden zijn egoloos, schrijvers niet….

Geef een reactie
Een boek schrijven kost tijd, veel tijd. Misschien is het eerste idee, een eerste verhaallijn snel opgeschreven. Je ziet de potentie van wat je wilt gaan doen en je handen jeuken om het af te maken. Je bent in de ‘zone’ en je hebt nu tijd, dus je wilt zo snel mogelijk werken. Wat je nu schrijft zal goed zijn. 
 
Dat gevoel van euforie, van in de ‘flow’ zijn, is geweldig. Voor een goede tekst echter, moet je vooral afstand nemen van de ‘flow’ of euforie waarin je het hebt geschreven. 
 
Redigeren doe je met je ratio. Je denkt na over wat je nu eigenlijk precies wilt vertellen en checkt of je dat ook daadwerkelijk hebt gedaan. Als je wilt dat je karakter geldzuchtig en egoistisch is, is hij dat dan ook door het gehele boek? En als hij van zijn gedrag afwijkt, is dat dan bewust gedaan of had jij je laten leiden door een mooie gebeurtenis die je er graag in wilde verwerken?
Komen de verschillende verhaallijnen goed bij elkaar? Is het spannend, leuk, romantisch of filosofisch genoeg? 
 
Vaak geniet ik van mijn eigen genialiteit en mooi geschreven woorden, maar net zo vaak verwijder ik ze ook weer. Een tekst kan zo mooi zijn opgeschreven, maar als het niets aan het verhaal toevoegt, is het eerder een afleider dan een versterker van het geheel. 
 
Voor fotoboek Points of Recognition, over de inheemsen van Suriname, zijn de teksten wel drie keer veranderd. In het begin was het vooral een boek met mooie foto’s en wilde de fotograaf het nu eindelijk gaan uitgeven. Nadat we hadden gesproken over het doel van zijn fotoboek, en dat doel centraal stelden terwijl we erdoorheen bladerden, voelde de fotograaf de drang om één en ander te veranderen. Behalve de traditionele bewoners op een waardige wijze in beeld te brengen, wilde hij vooral ook de diversiteit van de inheemse levensstijlen in Suriname te laten zien en punten van herkenning bieden aan de lezer.  
Waren de beschrijvingen in eerste instantie droog en informatief, op het eind werden ze persoonlijk en vertelden ze over het leven van échte mensen. Het ego van de fotograaf verdween en het doel van het fotoboek kwam naar boven drijven. 
 
Het manuscript van Moorden op het Web heb ik een aantal keren gelezen en geredigeerd. Daarna is het naar drie proeflezers gestuurd voor feedback en advies. De schrijver wilde zo snel mogelijk uitgeven, maar zag ook dat het boek na elke redigeerronde weer beter werd qua taal en verhaallijn. Als ik nu de eerste versie vergelijk met de uiteindelijke versie, dan zie ik de enorme vooruitgang die het boek heeft gemaakt. 
 
Af, is een boek nooit. Een kennis dacht klaar te zijn met zijn boek, toen hij het naar de uitgever stuurde. Het heeft vervolgens nog eens drie jaar geduurd, voordat het werd uitgegeven. Steeds weer moesten er wijzigingen worden aangebracht.
Ik heb zijn boek met veel plezier gelezen, maar zie nog steeds mogelijkheden voor verbetering, niet zozeer qua verhaallijn, maar eerder qua schrijfstijl.
 
Woorden zijn geduldig en egoloos. Ze vinden het niet erg om plaats te maken voor ander woord of even opzij te worden gezet om later weer terug te keren. Ze klagen niet, ze juichen niet, ze zijn er gewoon of ze zijn er niet.
Het is de ego van de schrijver die worstelt, emotionieel betrokken is bij de tekst, en die zich verder ontwikkelt waardoor teksten ineens irrelevant worden.
 
Ik, als begeleider, ben niet vrijgewaard van mijn ego. Mijn feedback komt vanuit mijn ego, mijn voorkeur en kwaliteiten. Daarom vraag ik altijd naar het doel van het boek, naar dat wat de schrijver wil vertellen. Dan zet ik mijn afstandelijke bril op en beoordeel of die doelen zijn bereikt in het boek.
Mijn feedback kan de schrijver tot nadenken stemmen en dwingt hem om na te denken over waarom hij bepaalde (onbewuste) keuzes heeft gemaakt. Daarnaast ontstaat door feedback, ook het eerste contact met de buitenwereld. Hoe kijkt de buitenwereld naar die woorden, naar dat verhaal? De woorden zelf betekenen niets, de interpretatie die de lezer en schrijver eraan geven wel. 
 
Wil je dat ik eens naar jouw tekst kijk en feedback geef? Stuur dan één A4-pagina in Word naar heleen.westerman@yahoo.com.