Auteursarchief: admin

Handige digitale hulpmiddelen bij het schrijven van een tekst

Wie denkt dat schrijvers foutloos kunnen schrijven en een excellente beheersing van de Nederlandse taal hebben, die moet ik teleurstellen. Niemand is perfect, ook schrijvers niet.

Iedere schrijver schakelt van tijd tot tijd hulpmiddelen in om een gezegde te controleren of om feiten te achterhalen. Ik schaam me er niet voor om te zeggen dat ik graag gebruik maak van allerlei digitale hulpmiddelen om mijn schrijfwerk te verbeteren. 

Spelling en grammatica controle

Tijdens het schrijven staat mijn spelling en grammatica controle altijd aan. Niet alleen haalt het mijn typefouten eruit, maar het laat mij ook nadenken over de spelling en betekenis van sommige woorden. Zo’n programma haalt niet alle fouten eruit en de suggesties zijn ook niet altijd correct, maar het helpt mij wel om scherp te blijven.

Nog steeds word ik door de ‘checker’ geattendeerd op het gebruik van teveel passieve zinnen, en onterecht samengevoegde woorden.

Ik neem de correcties niet klakkeloos over, maar controleer vaak via de website woordenlijst.org voor de juiste spelling en ik ga naar taaladvies.net voor grammaticaregels. Taaladvies is ook perfect voor achtergrondinformatie over waarom bijvoorbeeld Joods soms met een hoofdletter en soms met een kleine letter wordt geschreven.

Synoniemen

Stel je schrijft een verhaal over je motorvakantie, maar je wilt niet steeds het woord ‘rijden’ gebruiken. Dan is mijnwoordenboek.nl de website voor het vinden van alternatieven. Als ik merk dat ik een bepaald woord te vaak gebruik, dan schakel ik dit hulpmiddeltje in om op nieuwe variaties te komen via hun synoniemen optie.

Sinds kort maak ik ook gebruik van Google translate voor het vinden van synoniemen, vooral als ik in het Engels moet schrijven of daaruit vertaal. Het programma geeft je namelijk alternatieven met bijbehorende betekenissen. Het is nog niet perfect, maar wel superhandig ter inspiratie.

Uitdrukkingen en gezegden

Is het nu “niets nieuws onder de horizon” of “onder de zon”? Op Woorden.org/spreekwoord vind je alle Nederlandse gezegden en uitdrukkingen. Superhandig als je wel de klok hoort luiden, maar de klepel niet ziet hangen. 

Feiten achterhalen

Voor het controleren van feiten, maak ik gebruik van drie verschillende bronnen. Ik begin met Google, dan Wikipedia en tot slot bezoek ik een website van een museum, autoriteit of expert voor de laatste controle.

Ik vertrouw niet op wikipedia alleen, maar het is wel een goed startpunt. Vooral voor de wat simpelere vragen als wanneer werd Suriname zelfstandig, wat is de Latijnse naam voor een bepaalde vrucht en tot welke kunststroming behoorde schilder Max Klingerman. 

Inspiratie en invalshoeken

Als ik op zoek ben naar inspiratie en invalshoeken voor een onderwerp, dan zoek en lees ik via Google eerst artikelen van anderen die er reeds over hebben geschreven. Hun benaderingswijze of manier van uitleggen, inspireert of irriteert mij. Soms neem ik een zinnetje over als hij erg goed is, of gebruik ik een soortgelijke opbouw voor een betoog of verhaal.

De veronderstelling dat een tekst helemaal uit jezelf moet komen, is vreselijk onrealistisch en niet haalbaar. Creatief omgaan met tekst en taal kan alleen als je heel veel leest en verschillende soorten teksten tot je neemt. Leer van anderen, doe inspiratie op en creëer dan je eigen tekst. Een goede tekst komt nooit spontaan aanwaaien, maar ontstaat door het lezen van andere teksten of opdoen van inspiratie middels muziek of kunst.

Citaten en inspringen bij een boek

Hoe zit het ook alweer met citaten en inspringen bij het schrijven van een boek? Ik weet het wel, maar fris graag mijn geheugen weer op als ik eenmaal aan het schrijven ben. Soms kan ik midden in het proces van redigeren weer even twijfelen. Recentelijk vond ik een goed overzichtsartikel van een collega schrijfster, welke ik graag aanbeveel aan iedereen die bezig is met het schrijven van een boek. Titel van haar verhaal: Praktische tips – Dialogen en Dialoogzinnen

Heb je nog andere suggesties en tips voor het inzetten van digitale hulpmiddelen bij het schrijven, of geruik je blogartikelen als naslagwerk, dan hoor ik het graag!

Hoe om te gaan met feedback van een editor?

Als je de moed hebt opgebracht om een redacteur of editor naar jouw tekst te laten kijken, waar je al zo lang op hebt lopen werken, dan is het even slikken als jouw tekst terugkomt vol commentaren, doorgestreepte woorden en aanpassingen. Was je tekst zo slecht?

Nee hoor, helemaal niet. De redacteur of editor kijkt alleen met een frisse en kritische blik naar jouw tekst. Als het goed is heeft hij gevraagd naar wat jij met jouw tekst wil bereiken. Is het een informatiefolder voor kinderen, dan let hij o.a. op simpel taalgebruik. Wil je aan niet-medici uitleggen hoe een bepaald medicijn werkt, dan zal vakjargon moeten worden verwijderd. Wil je jouw bedrijf promoten in een folder? Dan controleert hij of de tekst wel activerend is. En bij een literair roman zal een redacteur het creatief gebruik van taal beoordelen, maar ook je verhaallijn controleren.

Ja, het is niet leuk, en soms ook een beetje schokkend om zoveel doorhalingen en opmerkingen in je document te zien.

Neem alleen niet alles blindelings over in de veronderstelling dat de editor het beter weet. Bekijk de feedback kritisch. Leer ervan als je ziet dat je vaak dezelfde soort fouten maakt qua grammatica of spelling. Zie je dat hij veel van jouw zinnen heeft herschreven? Bepaal dan of die schrijfstijl bij jou (of je bedrijf) past en onderzoek wat zijn zin anders maakt dan die van jou.

Elke schrijver schrijft namelijk anders. Daar waar de één veel bijzinnen gebruikt, heeft de ander een voorkeur voor korte zinnen waarin slechts één onderwerp wordt behandeld. De keuze daarvoor is mede afhankelijk van je doelgroep, maar ook van smaak. Aarzel dan ook niet om jouw editor te vragen naar zijn motivatie voor wijzigingen.

En als je editor wijst op inconsequent gebruik van namen, begrippen of woorden, loop dan ook zelf ter controle nog een keer het hele document door. Corrigeer niet alleen daar waar hij de melding heeft gemaakt.

Als je de opmerkingen allemaal hebt doorgenomen en wijzigingen in je tekst hebt aangebracht, lees dan de volledige tekst nog een keer door. Is het nog steeds jouw verhaal? Loopt de tekst nog steeds goed door of zijn er haperingen ontstaan? Het kan zijn dat door de correcties een tekstdeel is weggevallen, de tekst onduidelijk is geworden of dat de samenhang is verdwenen.

Onthoud dat jouw naam onder of boven de tekst komt te staan, dus jij moet tevreden zijn en niet de editor!

Ben jij benieuwd wat ik van jouw tekst vind? Stuur mij dan jouw document op. Ik maak dan in totaal één uur vrij voor een kort gesprek en geef ook mijn eerste (algemene) feedback. Interesse? Email mij via heleen.westerman@yahoo.com.

Zelf publiceren, op jouw eigen manier

Het net een beetje anders doen dan anderen, dat is waar ik naar streef. Niet de standaardweg kiezen, die iedereen je aanraadt, maar een eigen pad zoeken, kiezen en al explorerend leren. Misschien arriveer je dan uiteindelijk wel op die standaardweg, maar dan heb je er zelf voor gekozen zonder iemand blindelings te volgen. Het leven is immers veel leuker als het een leerproces is, en geen voorgekauwd recept.

Ongebaand pad

Daarom vind ik het leuk om met auteurs te werken, die hun eigen weg willen vinden. Samen lopen we op een ongebaand pad vol avontuur, onzekerheden en onverwachte obstakels en meevallers.

Ondertussen heb ik wat ervaring opgedaan ten aanzien wat werkt en niet werkt bij het zelf publiceren, wat er komen gaat en waar rekening mee gehouden moet worden. Alleen is elk boek anders, ieder persoon anders en ook ieder z’n netwerk anders.

Door mee te lopen kan ik de auteur op mogelijkheden en beperkingen wijzen, waardoor hij in een eerder stadium zijn eigen keuzes kan maken in plaats van ad hoc te moeten reageren op een situatie. Een eigen pad lopen, betekent immers niet dat je het alleen moet doen.

Geen winst afstaan aan uitgever

Mijn huidige twee auteurs voelden er niets voor om al hun winsten af te staan aan een uitgever, daarom publiceren ze zelf. Beide auteurs willen ook hun winsten niet afstaan aan Bol.com of het Centraal Boekhuis. Zo berekende Gidon mij voor dat als hij één boek zelf weet te verkopen, hij net zoveel winst maakt als 6 boeken via Bol.com. 

Samen zoeken we naar alternatieven voor de verkoop van hun boeken. En misschien komen de boeken dan toch nog wel bij het Centraal Boekhuis terecht of gaan we via Bol.com als partner verkopen, maar eerst willen we andere wegen proberen.

Gidon’s boek is een écht vakantieboek en speelt grotendeels af in Portugal. We gaan dus via social media deze mensen benaderen, maar gaan ook langs boekwinkels in de Algarve om daar boeken neer te leggen.

Milton’s boek is naar zo’n 160 Kickstarter-backers gestuurd, en ruim 240 mensen ontvangen een maandelijkse nieuwsbrief. Via social media volgen nog meer mensen onze avonturen op het zelf publicerend pad. Zij die het boek ontvangen, moedigen wij aan om een review te schrijven. Daarmee hopen we weer andere mensen te enthousiasmeren, waaronder boekhandels en journalisten. 

Maatwerk

En zo hebben de auteurs en ik nog 10 andere ideeën van hoe we zelf het boek kunnen promoten. Geen algemene promotie, maar een promotie gericht op een specifieke doelgroep en met een heldere boodschap over het boek. Een promotie die past bij de auteur en zijn kwaliteiten.

Heb jij ook plannen om een boek te publiceren? Of heb je gepuliceerd, maar ben je niet tevreden over de verkoop van je boek? Neem dan contact met mij op door een e-mail te sturen naar heleen.westerman@yahoo.com. Een vrijblijvend skype-gesprek of kop koffie is altijd mogelijk!

3 voor- en nadelen van een crowdfunding campagne

Begin dit jaar haalden Milton Kam en ik ruim 16.000 euro binnen via Kickstarter voor het drukken en distribueren van zijn fotoboek over het dagelijks leven van Surinaamse inheemsen. Een succesverhaal, maar het ging niet vanzelf.

Voordeel 1. draagvlak

We gebruikten crowdfunding niet alleen als een manier om geld binnen te halen voor het drukken van zijn fotoboek, maar ook als een manier om draagvlak voor het boek te vinden. Hebben mensen wel interesse in een fotoboek over Surinaamse inheemsen?

Uiteraard reageerden Milton’s vrienden en kennissen als eerste, maar ook voor ons onbekende mensen ondersteunden het project. Door onze Kickstarter crowdfunding campagne hebben we nu ruim 240 mensen die actief betrokken zijn, en ruim 160 mensen die een exemplaar van het boek ontvangen. Via Facebook volgen nog veel meer mensen Milton in de realisatie van zijn project. Deze mensen delen onze berichten en nieuwsbrieven met anderen, die ons weer benaderen voor een exemplaar of mensen die de Kickstarter campagne hadden gemist (geen idee hoe dat kon) melden zich alsnog voor een donatie of voorbestelling van het boek.

Nadeel 1. Tijdsinzet

Onze Kickstarter campagne duurde 30 dagen, dat lijkt kort, maar wij vonden het best wel lang. Niet alleen die 30 dagen, maar ook de maanden ervoor, hebben we veel tijd besteed aan de voorbereiding en uitvoering van onze Kickstarter campagne.

De campagne begon al bijna twee maanden voor de startdatum met het verzamelen van mensen die we wilden benaderen. We scanden onze Linkedin-pagina, Facebook-vrienden en e-mail contacten. Ook gingen we op zoek naar mogelijke mediakanalen, en schreven de basisteksten voor de verschillende e-mais die we wilden versturen. Daar tussendoor schreven we ook de teksten voor de Kickstarter-pagina en maakte Milton een promotie-video. De voorbereiding heeft veel tijd genomen, maar we wilden goed beslagen ten ijs komen en een helder en positief verhaal uitdragen.

De eerste week van de campagne stond volledig in het teken van schrijven van e-mails naar vrienden en bekenden, benaderen van mediakanalen voor publicaties, en beantwoorden van vragen en reacties.

Gaandeweg de campagne hoefden we maar een drietal uurtjes per dag te werken, de meeste tijd ging zitten in het regelmatig op de hoogte houden van volgers via Facebook en Kickstarter. Ook maakten we nog wat kleine video’s als we een mijlpaal hadden behaald. In de laatste week heeft vooral Milton er weer hard aangetrokken met een laatste e-mailboost naar iedereen die nog niet gereageerd had. Die e-mailboost zorgde ervoor dat we uiteindelijk ons doel behaalden, en er zelfs overheen gingen!

Voordeel 2. Het is geen lening

We hadden ingezet op 15.000 euro, en die moesten we ook binnenhalen, wilden we überhaupt uitbetaald krijgen. Crowdfunding via Kickstarter is namelijk een all-or-nothing campagne. Andere crowdfunding platforms keren altijd uit of als bijvoorbeeld 50% van het doel is behaald. Wij kozen voor een all-or-nothing, omdat de donateur daarmee de garantie krijgt dat hij/zij niet in een falend project investeert. Ook gaf het ons de push om hard te werken om al het geld binnen te halen. Opgeven was geen optie.

Het geld dat we hebben binnengehaald met onze crowdfunding campagne hoeven we niet terug te geven aan de donateurs, en we hoeven ook geen gedetailleerde verantwoording af te leggen over hoe we het geld hebben besteed. Een groot voordeel ten opzichte van een lening of een subsidie.

Uiteraard moeten we wel onze beloftes nakomen en de ‘rewards’ leveren, die we hebben beloofd aan de donateurs. In ons geval vooral veel boeken posten, wat weer ten goede komt aan onze promotie, want deze ontvangers leveren ook de eerste positieve reviews. Daarnaast zullen we een aantal grote donoren ontmoeten, en maken we kleine videos voor de mensen die een boek gedoneerd hebben aan een inheemse. Wederom een tijdsinvestering, maar wel een leuke.

Nadeel 2. Stress

Een crowdfunding campagne levert veel stress op, vooral als je kiest, zoals wij, voor een all-or-nothing campagne.

Eerst is er de stress van de start en het binnenhalen van de eerste bijdrages. Na een wat langzame start, ging het plotseling snel toen publicaties online kwamen te staan.

Halverwege de campagne daalde het animo sterk en twijfelden we of we het gingen halen. Vrienden stelden ons gerust dat de middenperiode altijd traag gaat, maar toch… we hadden stress.

In de laatste anderhalve week hadden we heel veel stress. We moesten zo’n 500 euro per dag binnenhalen en gezien de slappe periode halverwege, had ik er een hard hoofd in. Met wat tips en adviezen van ervaren crowdfunders, zetten we nog één keer onze schouders eronder en gelukkig kwam er al snel een grote donor over de brug die ons over de streep trok.

Na de crowdfunding campagne werkten we hard aan de realisatie van het boek, maar verzamelden ook de adressen en relevante informatie in van onze ‘backers’, zodat we de ‘rewards’ konden afleveren. Niet iedereen reageert snel, dus ook dat leverde wat frustratie op. Het inpakken, verzenden en communiceren van tracking codes gebeurde onder tijdsdruk vanwege andere werkafspraken die we hadden. Ook dat was weer een momentje van stress.

Voordeel 3. Voorbereiding op marketing bij verkoop

Je kan allerlei boeken lezen over marketing en hoe je social media moet gebruiken ter promotie van jouw idee, maar het daadwerkelijk doen levert de meeste leermomenten op. Met onze Kickstarter campagne hebben we kunnen oefenen, en daaruit een aantal lessen getrokken die we nu gebruiken voor de promotie van ons boek. Ik noem hier twee van onze geleerde lessen.

De eerste les is dat herhaling belangrijk is. Mensen moeten vaak over je project horen, voordat ze actie gaan ondernemen. De meeste mensen worden bedolven onder berichten en e-mails, waardoor jouw bericht over het hoofd wordt gezien of vergeten. Ik heb geleerd dat je 3x hetzelfde bericht moet uitzetten, wil je dat iedereen het gezien en gelezen heeft.

Mensen houden van succesverhalen, en willen horen dat het goed gaat en dat zij kunnen bijdragen aan iets succesvols. Ze willen niet horen dat je moeite hebt met het werven van geld voor je boek, en hun steun nodig hebt. We wilden geen sociaal project zijn, maar een succesvol en mooi fotoboek opleveren.

Nadeel 3. Bedrijfskundige skills 

Milton is een écht creatief persoon. Foto’s maken, filmpjes bedenken en editen, maar ook nadenken over creatieve vormen hoort bij hem. Voor een crowdfunding campagne ben je ook zakelijke kwaliteiten nodig. Niet alleen voor promotie, het verkopen van je product en jezelf, maar ook het maken van keuzes ten aanzien van de boodschap die je wilt overbrengen. Strategisch en tactisch denken is belangrijk bij een crowdfunding campagne, want je kan zaken niet op het laatste moment oplossen of aanpakken.

Verder ben je digitale skills nodig voor het maken van de betreffende crowdfunding pagina, voor de bijbehorende video, maar je moet ook handig zijn met Excell voor het beheren van alle donateurs en hun gegevens. Voor een goede crowdfunding campagne is het belangrijk dat je massmails kunt verzenden, met Mailchimp kan werken en andere digitale toepassingen, die je helpen bij de communicatie.

Vooraf een begroting maken van wat je nodig bent qua financiering, maar ook de kosten van de rewards voorrekenen, zodat je uiteindelijk voldoende geld overhoudt voor je daadwerkelijke doel, is een ander bedrijfskundig aspect van crowdfunding. We waren slechts 8.000 euro nodig voor het drukken van het boek, maar de kosten voor de rewards, en de bijdrage die we aan Kickstarter moesten afdragen slokten een groot deel van het budget op. Gelukkig hadden we ruim begroot, waardoor we een deel van het geld ook konden gebruiken voor het afleveren van de boeken onder de geportreteerde inheemsen in Suriname.

Improviseren is een andere vaardigheid. Gaandeweg de campagne kregen we tips van mensen om onze campagne nog succesvoller te maken. Van het creëren van Facebook-advertenties tot het maken van een verkorte video voor social media. Veel van die tips hebben we overgenomen, en dat heeft ons geholpen. Onze combinatie van zakelijk en creatief heeft er mede voor gezorgd dat onze campagne succesvol werd.

Nog een keer?

We weten niet zeker of we voor ons volgende boek ook een crowdfunding campagne willen houden. Aan de ene kant levert het draagvlak op, aan de andere kant is zo’n campagne stressvol en kost het veel (voorbereidings)tijd. Onze eerste streven nu is om partners te vinden, die het vastleggen van de Surinaamse cultuur belangrijk vinden en van daaruit willen bijdragen. Met deze crowdfunding campagne hebben we daarvoor een klein netwerk gecreëerd.

In ieder geval willen we geen ingewikkelde subsidies aanvragen doen, waarbij we allerlei verantwoordingsrapporten moeten opleveren, dan toch maar liever weer een crowdfunding campagne.

Woorden zijn egoloos, schrijvers niet….

Een boek schrijven kost tijd, veel tijd. Misschien is het eerste idee, een eerste verhaallijn snel opgeschreven. Je ziet de potentie van wat je wilt gaan doen en je handen jeuken om het af te maken. Je bent in de ‘zone’ en je hebt nu tijd, dus je wilt zo snel mogelijk werken. Wat je nu schrijft zal goed zijn. 
 
Dat gevoel van euforie, van in de ‘flow’ zijn, is geweldig. Voor een goede tekst echter, moet je vooral afstand nemen van de ‘flow’ of euforie waarin je het hebt geschreven. 
 
Redigeren doe je met je ratio. Je denkt na over wat je nu eigenlijk precies wilt vertellen en checkt of je dat ook daadwerkelijk hebt gedaan. Als je wilt dat je karakter geldzuchtig en egoistisch is, is hij dat dan ook door het gehele boek? En als hij van zijn gedrag afwijkt, is dat dan bewust gedaan of had jij je laten leiden door een mooie gebeurtenis die je er graag in wilde verwerken?
Komen de verschillende verhaallijnen goed bij elkaar? Is het spannend, leuk, romantisch of filosofisch genoeg? 
 
Vaak geniet ik van mijn eigen genialiteit en mooi geschreven woorden, maar net zo vaak verwijder ik ze ook weer. Een tekst kan zo mooi zijn opgeschreven, maar als het niets aan het verhaal toevoegt, is het eerder een afleider dan een versterker van het geheel. 
 
Voor fotoboek Points of Recognition, over de inheemsen van Suriname, zijn de teksten wel drie keer veranderd. In het begin was het vooral een boek met mooie foto’s en wilde de fotograaf het nu eindelijk gaan uitgeven. Nadat we hadden gesproken over het doel van zijn fotoboek, en dat doel centraal stelden terwijl we erdoorheen bladerden, voelde de fotograaf de drang om één en ander te veranderen. Behalve de traditionele bewoners op een waardige wijze in beeld te brengen, wilde hij vooral ook de diversiteit van de inheemse levensstijlen in Suriname te laten zien en punten van herkenning bieden aan de lezer.  
Waren de beschrijvingen in eerste instantie droog en informatief, op het eind werden ze persoonlijk en vertelden ze over het leven van échte mensen. Het ego van de fotograaf verdween en het doel van het fotoboek kwam naar boven drijven. 
 
Het manuscript van Moorden op het Web heb ik een aantal keren gelezen en geredigeerd. Daarna is het naar drie proeflezers gestuurd voor feedback en advies. De schrijver wilde zo snel mogelijk uitgeven, maar zag ook dat het boek na elke redigeerronde weer beter werd qua taal en verhaallijn. Als ik nu de eerste versie vergelijk met de uiteindelijke versie, dan zie ik de enorme vooruitgang die het boek heeft gemaakt. 
 
Af, is een boek nooit. Een kennis dacht klaar te zijn met zijn boek, toen hij het naar de uitgever stuurde. Het heeft vervolgens nog eens drie jaar geduurd, voordat het werd uitgegeven. Steeds weer moesten er wijzigingen worden aangebracht.
Ik heb zijn boek met veel plezier gelezen, maar zie nog steeds mogelijkheden voor verbetering, niet zozeer qua verhaallijn, maar eerder qua schrijfstijl.
 
Woorden zijn geduldig en egoloos. Ze vinden het niet erg om plaats te maken voor ander woord of even opzij te worden gezet om later weer terug te keren. Ze klagen niet, ze juichen niet, ze zijn er gewoon of ze zijn er niet.
Het is de ego van de schrijver die worstelt, emotionieel betrokken is bij de tekst, en die zich verder ontwikkelt waardoor teksten ineens irrelevant worden.
 
Ik, als begeleider, ben niet vrijgewaard van mijn ego. Mijn feedback komt vanuit mijn ego, mijn voorkeur en kwaliteiten. Daarom vraag ik altijd naar het doel van het boek, naar dat wat de schrijver wil vertellen. Dan zet ik mijn afstandelijke bril op en beoordeel of die doelen zijn bereikt in het boek.
Mijn feedback kan de schrijver tot nadenken stemmen en dwingt hem om na te denken over waarom hij bepaalde (onbewuste) keuzes heeft gemaakt. Daarnaast ontstaat door feedback, ook het eerste contact met de buitenwereld. Hoe kijkt de buitenwereld naar die woorden, naar dat verhaal? De woorden zelf betekenen niets, de interpretatie die de lezer en schrijver eraan geven wel. 
 
Wil je dat ik eens naar jouw tekst kijk en feedback geef? Stuur dan één A4-pagina in Word naar heleen.westerman@yahoo.com.