Woorden zijn egoloos, schrijvers niet….

Een boek schrijven kost tijd, veel tijd. Misschien is het eerste idee, een eerste verhaallijn snel opgeschreven. Je ziet de potentie van wat je wilt gaan doen en je handen jeuken om het af te maken. Je bent in de ‘zone’ en je hebt nu tijd, dus je wilt zo snel mogelijk werken. Wat je nu schrijft zal goed zijn. 
 
Dat gevoel van euforie, van in de ‘flow’ zijn, is geweldig. Voor een goede tekst echter, moet je vooral afstand nemen van de ‘flow’ of euforie waarin je het hebt geschreven. 
 
Redigeren doe je met je ratio. Je denkt na over wat je nu eigenlijk precies wilt vertellen en checkt of je dat ook daadwerkelijk hebt gedaan. Als je wilt dat je karakter geldzuchtig en egoistisch is, is hij dat dan ook door het gehele boek? En als hij van zijn gedrag afwijkt, is dat dan bewust gedaan of had jij je laten leiden door een mooie gebeurtenis die je er graag in wilde verwerken?
Komen de verschillende verhaallijnen goed bij elkaar? Is het spannend, leuk, romantisch of filosofisch genoeg? 
 
Vaak geniet ik van mijn eigen genialiteit en mooi geschreven woorden, maar net zo vaak verwijder ik ze ook weer. Een tekst kan zo mooi zijn opgeschreven, maar als het niets aan het verhaal toevoegt, is het eerder een afleider dan een versterker van het geheel. 
 
Voor fotoboek Points of Recognition, over de inheemsen van Suriname, zijn de teksten wel drie keer veranderd. In het begin was het vooral een boek met mooie foto’s en wilde de fotograaf het nu eindelijk gaan uitgeven. Nadat we hadden gesproken over het doel van zijn fotoboek, en dat doel centraal stelden terwijl we erdoorheen bladerden, voelde de fotograaf de drang om één en ander te veranderen. Behalve de traditionele bewoners op een waardige wijze in beeld te brengen, wilde hij vooral ook de diversiteit van de inheemse levensstijlen in Suriname te laten zien en punten van herkenning bieden aan de lezer.  
Waren de beschrijvingen in eerste instantie droog en informatief, op het eind werden ze persoonlijk en vertelden ze over het leven van échte mensen. Het ego van de fotograaf verdween en het doel van het fotoboek kwam naar boven drijven. 
 
Het manuscript van Moorden op het Web heb ik een aantal keren gelezen en geredigeerd. Daarna is het naar drie proeflezers gestuurd voor feedback en advies. De schrijver wilde zo snel mogelijk uitgeven, maar zag ook dat het boek na elke redigeerronde weer beter werd qua taal en verhaallijn. Als ik nu de eerste versie vergelijk met de uiteindelijke versie, dan zie ik de enorme vooruitgang die het boek heeft gemaakt. 
 
Af, is een boek nooit. Een kennis dacht klaar te zijn met zijn boek, toen hij het naar de uitgever stuurde. Het heeft vervolgens nog eens drie jaar geduurd, voordat het werd uitgegeven. Steeds weer moesten er wijzigingen worden aangebracht.
Ik heb zijn boek met veel plezier gelezen, maar zie nog steeds mogelijkheden voor verbetering, niet zozeer qua verhaallijn, maar eerder qua schrijfstijl.
 
Woorden zijn geduldig en egoloos. Ze vinden het niet erg om plaats te maken voor ander woord of even opzij te worden gezet om later weer terug te keren. Ze klagen niet, ze juichen niet, ze zijn er gewoon of ze zijn er niet.
Het is de ego van de schrijver die worstelt, emotionieel betrokken is bij de tekst, en die zich verder ontwikkelt waardoor teksten ineens irrelevant worden.
 
Ik, als begeleider, ben niet vrijgewaard van mijn ego. Mijn feedback komt vanuit mijn ego, mijn voorkeur en kwaliteiten. Daarom vraag ik altijd naar het doel van het boek, naar dat wat de schrijver wil vertellen. Dan zet ik mijn afstandelijke bril op en beoordeel of die doelen zijn bereikt in het boek.
Mijn feedback kan de schrijver tot nadenken stemmen en dwingt hem om na te denken over waarom hij bepaalde (onbewuste) keuzes heeft gemaakt. Daarnaast ontstaat door feedback, ook het eerste contact met de buitenwereld. Hoe kijkt de buitenwereld naar die woorden, naar dat verhaal? De woorden zelf betekenen niets, de interpretatie die de lezer en schrijver eraan geven wel. 
 
Wil je dat ik eens naar jouw tekst kijk en feedback geef? Stuur dan één A4-pagina in Word naar heleen.westerman@yahoo.com. 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *